Circulair bouwen met een verhaal

In het Brabantse Bergen op Zoom werken Stadlander, Lithos bouw & ontwikkeling en Zenzo Maatschappelijk Vastgoed samen aan de bijzondere wijk Gageldonk. De oude naoorlogse wijk wordt circulair gesloopt en de nieuwe wijk wordt opgebouwd met zoveel mogelijk herbruikbare grondstoffen. Tien woningen van deelproject Vijverberg Zuid worden gebouwd met circulaire kalkzandsteenelementen van Calduran.

Paul Dijkman, ontwikkelaar bij Lithos/Zenzo vertelt: “Wat dit project zo bijzonder maakt is dat de Gemeente en Stadlander samen met haar ontwikkelpartners de wijkvernieuwingsopgave breed hebben aangepakt. Het doel is om de wijk te verbeteren en leefbaar te maken. Toen we hier 10 jaar geleden begonnen waren er veel leegstaande woningen en voelde sommige straten niet prettig. We hebben als professionals met de blijvende bewoners en ondernemers in de wijk samengewerkt aan goede voorzieningen, gemeenschapszin, veilige speeltuinen en parkjes en nieuwe woningen. De nieuwe woningen zijn Nul-op-de-Meter. Ook ondernemers zien het zitten in de wijk en investeren hier in, met als gevolg een nieuw winkelcentrum. Hierdoor ontstaat een leuke en dynamische wijk waar mensen graag wonen.”

Gageldonk wordt een diverse wijk. In Vijverberg-Zuid alleen al worden 131 nieuwe woningen gebouwd. Door een mix van koopwoningen en huurwoningen in de sociale- en vrije sector, ontstaat er ook een leuke mix van mensen. De betrokkenheid van de toekomstige bewoners is groot.

Duurzaam wonen

De woningen zijn Nul-op-de-Meter gebouwd met als extra toevoeging: circulaire materialen. In de sloop en de nieuwbouw is er veel aandacht voor het thema duurzaamheid en circulariteit.

“Van het bedrijf Alba Concepts hebben wij een advies mogen ontvangen voor de bouw”, aldus Dijkman. Alba Concepts maakt circulair bouwen tastbaar en concreet. Zij helpen bedrijven met circulair aanbesteden. Met de Building Circularity Index (BCI) meten ze het circulariteitsniveau van gebouwen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in de herkomst van materiaal, losmaakbaarheid en toekomstscenario (Albaconcepts.nl,2022).

Afvalberg verminderen

Het voordeel van hergebruik van grondstoffen is dat transportbewegingen kort zijn en dat er weinig afval vrijkomt. De afvalberg verminderen, dat is ook een duurzaamheidsambitie van Calduran. Zaagafval dat vrijkomt bij de productie, wordt al standaard hergebruikt in een volgende productieronde.

In vergelijking met andere constructieve bouwmaterialen heeft kalkzandsteen al goede milieuprestaties.

Daar doet Calduran nog een schepje bovenop met Caldubo Elementen, circulair kalkzandsteen. Kalkzandsteen dat vrijkomt bij de sloop van een gebouw, kan weer prima gebruikt worden voor de bouw van een nieuw kalkzandsteencasco. Zoals bij dit project in Bergen op Zoom.

Circulair kalkzandsteen

Hans Verkleij, productmanager bij Calduran: “Om de aarde leefbaar te houden voor de huidige maar ook toekomstige generaties moeten we naar een circulaire economie. Dit betekent dat we bij het bouwen van nieuwe woningen zoveel mogelijk gebruik gaan maken van de producten en grondstoffen die vrijkomen bij de sloop van oude gebouwen. Het streven is dat er uiteindelijk geen afval meer overblijft en dat er zo weinig mogelijk gebruik wordt gemaakt van nieuwe delfstoffen.”

Gebouwen, zoals in de wijk Vijverberg-Zuid, moeten dan aan het einde van hun levensduur circulair worden gesloopt. De bruikbare bouwdelen worden gescheiden en verschillende grondstofstromen kunnen via de sloper en de afvalverwerker weer naar de producent om nieuwe producten te maken. Met de steenachtige stroom materialen die vrijkomen vanuit casco’s maakt Calduran weer nieuwe kalkzandsteen elementen. Dit maakt de cirkel rond.

Lage MPG-score

Bijkomend voordeel van het bouwen met (circulaire) kalkzandsteen is de lage MPG-score. De MPG is een belangrijke maatstaf voor de duurzaamheid van een gebouw. Hoe lager de MPG, hoe duurzamer het materiaalgebruik. De MPG is een objectief hulpmiddel in het ontwerpproces en het kan gebruikt worden in een Programma van Eisen om het resultaat van een ontwerpproces vast te leggen (rvo.nl, z.d.). Deze grondgebonden woningen (rijtjeswoningen), gebouwd met Caldubo Elementen, scoren een MPG onder 0,5.

Gebouwdelen die de grootste bijdrage aan de MPG leveren zijn gevels, vloeren en installaties (rvo.nl, z.d.). Voor de MPG-score is het bouwen met kalkzandsteen dus een goede overweging. Ook onderzoek vanuit het VNK toont dit aan. Dit onderzoek is te lezen op de website natuurlijkbouwen.nl.

Bouw voor toekomstige generaties

De toekomstige bewoners kunnen niet wachten tot ze hun nieuwe, groene woningen kunnen betreden, schrijft woningcorporatie Stadlander op hun website Stadlander.nl. Een aantal bewoners is er in de buurt opgegroeid en heeft goede herinneringen aan de wijk. Ze reageren enthousiast op de modernisering.

Samen bouwen voor toekomstige generaties! Door groen en circulair te bouwen, maar ook te zorgen dat een woning 50 tot 100 jaar blijft staan. Alhoewel het bouwen met kalkzandsteen al meer dan 100 jaar bestaat, is het bouwsysteem nog steeds van deze tijd. Door de jaren heen is het systeem steeds verder ontwikkeld tot een robuust en flexibel bouwsysteem. Een historische wijk die wordt afgebroken en wordt opgebouwd met dezelfde materialen, dat is een bijzonder verhaal. Een mooi circulair pilotproject waar Calduran ook een steentje aan bij mocht dragen.