Een verticale trekstang voor meer stabiliteit, hoe maak je dat?

Een nieuwe ontwikkeling op het gebied van het kalkzandsteen bouwsysteem is het toevoegen van een verticale trekstang ter plaatse van stabiliteitswanden. Hiermee kan de stabiliteit van een gebouw worden verbeterd. Soms is dit nodig bij twee-onder-een-kap of vrijstaande woningen. Hier wordt vaak een wand langs het trapgat gebruikt voor de stabiliteit van de woning. Aan de zijde van de bouwmuur is de wand gekoppeld aan het vloerdragende binnenblad, maar aan de andere zijde zouden er niet opneembare trekspanningen in de kalkzandsteen wand kunnen optreden als de windkracht erg hoog is en/of de verticale belasting onvoldoende.

Door aan deze zijde een verticale trekstang te maken wordt het kantelen van de wand tegengegaan en treden er dus geen trekspanningen op in de wand. Op de TU Eindhoven zijn met deze constructieopbouw uitgebreide testen gedaan. Op basis van de resultaten zijn door Stichting Stapelbouw richtlijnen uitgebracht waarmee deze trekstang door de constructeur kan worden berekend. Zie ook het artikel ‘verticale wapening wanden’.

Praktijkvoorbeeld Van der Knaap

Hoe een dergelijke trekstang in de praktijk uitgevoerd kan worden kun je het beste overlaten aan een innovatieve bouwer. Zo kwamen we terecht bij Bouw- en Aannemingsbedrijf Arend P. van der Knaap uit Rotterdam-Nesselande. Een bouwer die op basis van specifieke klantwensen woningen ontwikkelt en bouwt en gespecialiseerd is in maatwerk. Arjan van der Spek, projectleider bij Knaap Maatwoningen vertelt: “Dit stabiliteitsprobleem kennen wij en daarom passen wij al jaren een verticale trekstang toe. Vanuit een basisidee van Van Bemmel Advies- & ingenieursbureau bouwconstructies uit Schoonhoven, hebben wij dit al voor diverse woningen toegepast in verschillende varianten. Bij de uitvoering hebben we het liefst eerst de kalkzandsteen wand staan en brengen daarna de trekstang aan. We zijn bij de eerste projecten begonnen met het plaatsen van een stalen strip met aan de bovenzijde twee draadeinden gelast, die door de verdiepingsvloer steken en aan de onderzijde een hoeklijn die met ankers wordt vastgezet aan de vloer/fundering.”

Uitvoerder Corstiaan van der Spek coördineert de activiteiten op de bouwplaats en vertelt verder: “Dit moest voor de uitvoering gemakkelijker kunnen”.

Na overleg met de constructeur is bij de woning in Nieuwerkerk aan de IJssel  gekozen voor een doorlopend draadeind M20. In de begane grondvloer wordt een sparing gehouden en steken stekankers vanuit de fundering in deze sparing door. Nadat het verticale draadeind is aangebracht, vullen we, gelijk met het storten van de 1^e verdiepingsvloer, de sparing op de begane grond.” De wapeningsstaaf kan met een koppelbus worden verlengd en op de verdiepingsvloer met een volgplaat en borgmoer aan de verdiepingsvloer worden gekoppeld. (zie bijgevoegde tekening).  Met de borgmoer wordt de wapening op spanning gebracht. Volgens Corstiaan is het zo een redelijk simpel en robuust systeem. Over de afwerking is ook nagedacht. Bij de Maatwoning in Rotterdam zit de wapening opgesloten tussen twee wanden en kan deze eenvoudig worden weggewerkt achter de stuclaag of een aftimmering. Bij de woning in Capelle aan de IJssel is een sleuf in de kalkzandsteen gemaakt waarin de staaf is opgenomen zodat deze ook hier achter de afwerking verdwijnt.

Constructeur Erik van Bemmel Register Constructeur past de verticale trekstang vaker toe. Ook bij woningen van meerdere verdiepingen. “Bouwers zien hier nog wel eens tegenop omdat ze de verticale trekstang nog niet kennen. Maar met een beetje extra aandacht voor de draad-koppelingen en de verankering in de fundering, is het goed te maken”. Daarom geeft Van Bemmel op de constructietekeningen de uitwerking duidelijk aan waarbij samen met de bouwer wordt gekeken naar de gewenste details. Belangrijk is dat de verankering constructief goed is uitgevoerd en niet samenvalt met een sparing of lateioplegging. Als er een stalen ligger ligt kan de trekstang hieraan worden gekoppeld.

Henk-Jan Spiering, een van de bouwplaatsbegeleiders van Calduran heeft een tip voor bouwers die voor het eerst hiermee aan de gang gaan:  de afdeling Service en Support kan met een van de bouwplaats begeleiders zo nodig een toelichting geven op de aandachtspunten met eventueel extra ondersteuning van onze afdeling Techniek en Advies. Voor de toepassing is er ook een algemeen adviesblad opgesteld.