Woning wind- en waterdicht? Ventileren blijft belangrijk!

Met het wisselvallige klimaat in Nederland, kan overtollig vocht aan het einde van de bouwfase problemen opleveren. Het gevolg: geforceerd drogen voor de oplevering van het casco, wat zorgt voor onnodige meerkosten. Dit kan makkelijk worden voorkomen als je gedurende het bouwproces de juiste maatregelen neemt. Uit recentelijk onderzoek vanuit het laboratorium van Calduran Kalkzandsteen blijkt: blijf ventileren, gedurende het gehele bouwproces! Lees meer over het onderzoek en de onderbouwing hieronder. 

Vanuit de praktijk weten we dat vochtproblemen in de herfst-en winterperiodes meer voorkomen dan in de zomer. Als er tijdens de uitvoering periodes zijn met veel neerslag kunnen kalkzandsteenwanden erg nat worden (net als de betonvloeren). Omdat kalkzandsteen een waterbestendig materiaal is hoeft dit geen probleem te zijn, als je er maar voor zorgt dat de wanden in de loop van de tijd weer kunnen drogen. Het drogen van kalkzandsteen kan op diverse manieren.

Drogingsproces kalkzandsteen
Vanuit de natuurkundige wetenschap, kennen we een viertal principes waarmee het drogingsproces van kalkzandsteen kan worden verbeterd.

1. Verlagen van de relatieve vochtigheid (RV) van de lucht
2. Verhoging luchttemperatuur
3. Meer luchtstroming
4. Extra warmte voor verdamping

Bij punt 1 en 2 geldt hoe lager de RV en hoe hoger de luchttemperatuur des te meer vocht er per m³ door de lucht kan wordt opgenomen. Door een goede luchtstroming (punt 3), wat je krijgt door ventileren, kan het vocht naar buiten worden afgevoerd. Ten slotte zorgt meer warmte ook voor een betere verdamping van vocht omdat voor de chemische omzetting van water naar damp ook enige warmte benodigd is.

Voor de verdere onderbouwing en de grafieken, zie het onderzoeksverslag*

Proeven verdampingssnelheid

Olof Tromp, Procestechnoloog bij Calduran vertelt: “Om meer inzicht in te krijgen in de verdampingssnelheid, hebben we proeven gedaan waarbij de volgende variabelen zijn gevarieerd:

1. Relatieve vochtigheid
2. Temperatuur van de lucht
3. Luchtstroming

Tijdens de testen zijn de volgende situaties in kaart gebracht:

• Er zijn blokken verzadigd door onderdompeling in water en daarna gedroogd in de vrije ruimte van het laboratorium.
• Daarnaast zijn verzadigde blokken in een klimaatkast geplaatst waarin de temperatuur, de RV en de ventilatie kan worden geregeld.

Voor de onderbouwing van het gehele onderzoek, zie het onderzoeksverslag*

Conclusies
Vanuit het onderzoek kunnen we de volgende conclusies trekken:

1. Zolang het vochtgehalte van de lucht onder de 70 % is droogt kalkzandsteen goed, zelfs bij lagere temperaturen.
2. De luchtstroming zelf heeft een beperkte invloed. Het is wel belangrijk om de Relatieve vochtigheid (RV) zo laag mogelijk te houden door vocht af te voeren. Daarbij is een sterke luchtdoorstroming niet perse nodig bij het drogingsproces.
3. Droging gaat bij een hoge temperatuur (15-20° C) en lage RV (ca 50 %) een stuk sneller dan bij lage temperatuur (5-8° C) en een hoge RV (75-85 %). Bij lage temperaturen blijft het drogingsproces echter doorgaan.

Advies voor de bouwplaats
Naar aanleiding van dit onderzoek en de conclusies, geeft Hans Verkleij, productmanager bij Calduran, het volgende advies voor de medewerkers op de bouwplaats:

• Zodra het kalkzandsteencasco gereed is, plaats dan zo snel mogelijk de dakconstructie op de woning en breng daarbij een (tijdelijke) afvoer voor hemelwater aan.
• Zorg ervoor dat het casco zo droog mogelijk is voordat het volledig wind- en waterdicht wordt gemaakt. Vervolgens is voldoende ventileren van belang, zodat de relatieve vochtigheid zoveel mogelijk onder de 70 % blijft. Voorkom afgesloten ruimtes zonder ventilatie, zet dus alle ventilatieroosters open. Daarbij kan men het beste kleine raampjes tegenover elkaar (aan ene en andere zijde van de woning) open zetten en/of beneden en boven (schoorsteeneffect). Deze extra ventilatie heeft tegenwoordig meer aandacht nodig omdat woningen steeds luchtdichter worden opgeleverd.
• Als je kijkt naar de hoeveelheid vocht die afgevoerd moet worden, dient er flink wat kubieke meters lucht verplaatst worden. Bij een gebruikelijke ventilatievoud van 2 tot 3 voor woningen is dit bij een standaard woning van 100 m² al gauw 500 m³ per uur. Zorg er voor (als dit kan) dat het ventilatiesysteem tijdig in werking wordt gezet om hiermee de droging van het casco te verbeteren.
• Door het aanbrengen van stucwerk en afdekvloeren in de afbouwfase wordt er nog flink wat vocht de woning ingebracht. Het helpt dan als de kalkzandsteenwanden vooraf al voldoende gedroogd zijn. Deze nemen dan een groot deel van het stukadoorsvocht op waardoor het gips sneller droogt. Als de beschikbare drogingstijd hierna erg kort is en het buiten nog erg vochtig is zal de woning niet goed drogen. Wat men dan nog kan doen is de binnenruimte of de ventilatielucht verwarmen of tijdelijk ontvochtigers inzetten.

Dus woning wind- en waterdicht? Ventileren blijft belangrijk!

*Het gehele onderzoeksverslag is op te vragen bij de afdeling Techniek en Advies van Calduran via bouwtechniek@calduran.nl.