Stabiliteit

Er zijn verschillende principes waarmee een kalkzandsteen-constructie stabiel gemaakt kan worden.

1. Actieve penanten

Eengezinswoningen hebben meestal geen lange dragende dwarswanden die zorgen voor de stabiliteit. Om toch de stabiliteit van grondgebonden woningen met smalle penanten aan te tonen, kan de methode van actieve penanten worden toegepast. Dit is een methode in combinatie met neutrale wanden, zoals omschreven in de CUR 73 stabiliteit van steenconstructies.

Bij de methode van actieve penanten kan de stabiliteit worden uitgerekend door:

de capaciteit van de penanten te bepalen;
en deze te toetsen aan de horizontale vervormingen.

In de NPR9096 wordt een manier beschreven om de stabiliteit eenvoudig te bepalen.

Een stabiliteitsberekening is niet nodig als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:

De diepte van de woningen is ≤ 10m.
De woningen hebben maximaal twee bouwlagen met een vrije verdiepingshoogte van 2,7 m en een zolderverdieping.
De permanente vloerbelasting is gelijk aan ten minste 4,0 kN/m².
De wanddikte van de bouwmuur is gelijk aan ten minste 120 mm.
De wanddikte van de penanten is gelijk aan ten minste 100 mm.
De woningen zijn via de vloeren gekoppeld tot eenheden, zodat tussen twee vloeren een horizontale trek-of drukkracht van minimaal 17 kN/m¹ kan overgebracht.
De afmetingen van de funderingsbalken zijn ten minste b x h = 350 x 470 mm.
De vloeren werken als deuvels tussen bouwmuur en penant.
De minimale grootte van de penantbreedte t_k is 300 mm.
In de bouwmuren zijn geen openingen en dilatatievoegen aanwezig die de afdracht van normaalkracht uit de bouwmuur naar de actieve penanten beperken.
De gesommeerde breedte van de actieve penanten voldoet aan de eisen in tabel 8.
Het volumieke gewicht van het metselwerk is gelijk aan ten minste 18,5 kN/m³.
De bouwmuur en de penanten zijn uitgevoerd in metselwerk, waarvan de rekenwaarde van druksterkte ten minste 3,4 N/mm² is.
De rekenwaarde van de afschuifsterkte in de aansluiting van de bouwmuur met het penant is ten minste 15 kN/m.

Indeling windgebieden

Windgebied 1:
Markermeer, IJsselmeer, Waddenzee, Waddeneilanden en de provincie Noord-Holland ten noorden van de gemeenten Heemskerk, Uitgeest, Wormerland, Purmerend en Edam-Volendam.
Windgebied 2:
De rest van de provincie Noord-Holland, de provincies Groningen, Friesland, Flevoland, Zuid-Holland en Zeeland.
Windgebied 3:
De provincies Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg.

Doorkoppelen van woningen

Met het koppelen van ankerloze spouwmuren ter plaatse van vloeren wordt de dwarsstabiliteit van woningen geborgd. Hiervoor maakt u op de verdiepingsvloer bijvoorbeeld gebruik van twee staven (Ø16) of vier (Ø12). Dit in overleg met de hoofdconstructeur van het project. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze staven geen nadelige invloed hebben op de geluidsisolatie.

2. Raamwerkmethode

Een andere mogelijkheid om een kalkzandsteen-draagconstructie stabiel te krijgen is de raamwerkmethode. De combinatie kalkzandsteenwanden en breedplaatvloeren leent zich hier goed voor. In de knoop van de kalkzandsteenwand met de breedplaatvloer moeten de momenten worden opgenomen. In tegenstelling tot beton waar wapening in de knoop kan worden opgenomen is dat bij kalkzandsteen niet mogelijk.

De methode wordt vaak gekozen omdat er geen binnenwanden zijn die als stabiliteitswand gebruikt kunnen worden of omdat de binnenruimte vrij indeelbaar moet zijn. Het raamwerk kan worden toegepast voor zowel grondgebonden woningen met massieve woningscheidende wanden als appartementen.

In opdracht van Calduran heeft Adviesbureau ir. J.G. Hageman B.V. berekeningen gemaakt voor verschillende situaties om te bekijken wat de mogelijkheden zijn. Het rapport Standaard Raamwerkberekeningen “Stabiliteit van kalkzandsteen bouwwerken” is opvraagbaar via de afdeling Techniek & Advies. Ook kunnen zij beoordelen of uw project gemaakt kan worden op basis van een raamwerk.

Lees meer over Constructie kalkzandsteen en oplegging van vloeren.

3. Stabiliteitswanden

In meerlaagse appartementsgebouwen is de meest gebruikte methode om de stabiliteit te waarborgen de toepassing van stabiliteitswanden of een stijve kern. Dit kunnen woningscheidende wanden zijn, wanden van het trappenhuis of dwarswanden in de gevel. Belangrijk is dat dit vloerdragende wanden zijn met voldoende verticale belasting. Een hoge belasting in de stabiliteitswand gaat namelijk het kantelen van de wand tegen. Bij stabilteitskernen is het belangrijk dat de wanden die samenwerken ook vertand worden uitgevoerd. Zie hiervoor punt 4: de constructieve wandverbinding.

4. Constructieve wandverbindingen

Om verticale krachten uit dragende wanden over te brengen naar stabiliteitswanden is het nodig deze constructief te verbinden. Dit kan door het toepassen van een loodvoegverbinding of met een vertanding.

Loodvoegverbinding

Bij een loodvoegverbinding zijn de wanden tegen elkaar gelijmd met:

een met lijmmortel gevulde verticale voeg van 3 mm;
lijmkoppelstrips in de lintvoegen.

Afhankelijk van de dikte: een of twee lijmkoppelstrips per laag.

Bij wanden >150 mm adviseren wij twee lijmkoppelstrips.

De verlijmde loodvoegverbinding met een wand van 100 mm heeft een gemiddelde schuifsterkte van 15kN/m¹. Wij adviseren een loodvoegverbinding te gebruiken tot en met drie bouwlagen. Wordt de schuifsterkte of het aantal bouwlagen in uw project overschreden? Pas dan een vertanding toe.

Alle voorwaarden voor de toepassing van een loodvoegverbinding: zie Adviesblad constructieve hoekverbinding.

Vertanding

Een vertanding wordt toegepast bij:

woongebouwen van meer dan drie bouwlagen;
als de schuifkrachten meer dan 15 kN/m¹ bedragen;
in de utiliteitsbouw, zoals kantoren en zorgcentra. Hier zijn de schuifkrachten groter en geldt over het algemeen een hogere veiligheidsklasse.

Bij liftschachten de hoekaansluitingen altijd vertand uitvoeren.

De afdeling Techniek & Advies kan een constructief adviesrapport voor uw project maken. Daarin geven we de mogelijkheden om de draagconstructie van uw project geheel of gedeeltelijk in kalkzandsteen uit te voeren.